Join the new world

Οι γιορτές στην Πόλη είναι πολύ όμορφες. Και τα Χριστούγεννα, και το Πάσχα, και οι υπόλοιπες γιορτινές μέρες. Πώς γίνεται αυτό, μπορεί να σκεφτεί κανείς, όταν οι χριστιανοί και μάλιστα οι ελληνορθόδοξοι της Πόλης είναι τόσο λίγοι και η περιρρέουσα ατμόσφαιρα είναι κάθε άλλο παρά χριστιανική και χριστουγεννιάτικη.



Ούτε επίσημες αργίες υπάρχουν-πέραν των ομογενειακών σχολείων που κλείνουν για λίγες μέρες, ούτε κάποια ιδιαίτερη χριστουγεννιάτικη εκδήλωση εκ μέρους της πολιτείας γίνεται, ούτε δημόσια μηνύματα σε τηλεοράσεις , έστω σε διαφημίσεις υπάρχουν ούτε τίποτα άλλο. Τελευταία βέβαια οι τοπικοί άρχοντες και ο Πρόεδρος της χώρας απευθύνουν ευχές στους χριστιανούς πολίτες της Τουρκίας, αλλά μέχρι εκεί.



Τα τελευταία χρόνια, αντίθετα, υπάρχει και ένα αντι-χριστουγεννιάτικο πνεύμα σε μέρος της τοπικής κοινωνίας. Πρόκειται για ένα ένα υπερσυντηρητικό λαϊκιστικό ισλαμιστικό ρεύμα που κάθε χρόνο διαδίδεται περισσότερο σε ένα μέρος της πολύμορφης και πολυπολιτισμικής κοινωνίας της Πόλης και το οποίο αποτρέπει τους μουσουλμάνους από την συμμετοχή στους χριστουγεννιάτικους εορτασμούς.



Σε κάποιους δημόσιους χώρους, κυρίως σε λαϊκές περιοχές, (ακόμα και σε κάποια Πανεπιστήμια), είναι έθιμο τα τελευταία χρόνια ισλαμιστές φοιτητές να αγοράζουν να φουσκώνουν έναν μεγάλο Αη Βασίλη, τον οποίο, αφου τον κατηγορήσουν ως άπιστο και τον βρίσουν, τα ον πλακώνουν στο ξύλο και στο τέλος, συχνά, τον μαχαιρώνουν, με αποτέλεσμα φυσικά να ξεφουσκώσει.. Παρά το εξαιρετικά κακόγουστο έως γελοίο του πράγματος, ο συμβολισμός της ενέργειας και το μήνυμα, αποτροπιαστικό στην ουσία του, είναι σαφές.

Φυσικά όλα αυτά είναι αποτέλεσμα και των πρόσφατων αλλαγών στην κοινωνία αλλά και στην δημογραφία της Πόλης. Οι λευκοί Τούρκοι,, φανατικοί οπαδοί της κοσμκότητας κράτους και κοινωνίας, υποστήριξαν και ακολούθησαν με συνέπεια τα χριστουγεννιάτικα έθιμα, και εξακολουθούν να το κάνουν, όχι φυσικά από θρησκευτική πίστη, αλλά γιατί θεωρούν πως αποτελούν σύμβολα του απαραίτητου εκδυτικισμού της χώρας.



Από την άλλη πλευρά υπάρχουν οι συναναστροφές του απλού κόσμου, Ρωμιών και Τούρκων, χριστιανών κάθε ομολογίας, εβραίων και μουσουλμάνων στις γειτονίες της Πόλης. Στο Πέρα, τα Ταταύλα ή τη Χαλκηδόνα, στα χωρία του Βοσπόρου, όπως το Κουζκουντζούκι ή το Μέγα Ρεύμα , τα νησιά, όπως η Αντιγόνη και η Χάλκη, έχουν περιοριστεί. Ο λόγος αφενός η δραστική μείωση των μη μουσουλμάνων κατοίκων των περιοχών αυτὠν, αφετέρου όμως και η άφιξη εκατοντάδων χιλιάδων, εκατομμυρίων θα έλεγα εσωτερικών μεταναστών, πολλοί από τους οποίους κατοίκησαν στις ιστορικές περιοχές του κέντρου, του Βοσπόρου, των νησιών και άλλαξαν την δημογραφία τους. Άνθρωποι χωρίς αναμνήσεις από την Πόλη της διαθρησκευτικής πολυπολιτισμικής συνύπαρξης και χωρίς εμπειρίες από τους δικούς τους τόπους



Παρόλα αυτά, και παρά τις αντιξοότητες το πνεύμα των Χριστουγέννων κρατάει καλά στην πάλαι ποτέ Βασιλίδα των Πόλεων, υπάρχει παντού, άλλοτε φανερό και άλλοτε λανθάνον, αρκεί να μπορέσει κανείς να να το εντοπίσει , συχνά στις λεπτομέρειες. Το κέντρο των εορτασμών φυσικά είναι περί την εκκλησία και τις εκδηλώσεις που διοργανώνουν οι κοινότητες. Είναι αδύνατον να καταλάβεις τα Χριστούγεννα, και οποιαδήποτε χριστιανική γιορτή στην Πόλη αν δεν πάς στην εκκλησία. Η εκκλησία, η ενορία είναι το κύτταρο της κοινωνικής ζωής της κοινότητας. Είναι η καρδία της. Στην εκκλησία δεν πάνε μόνο όσοι πιστεύουν, πάνε πολλοί που είναι αδιάφοροι. Πάνε κάποιοι που δηλώνουν άθεοι. Πάνε δεξιοί, κεντρώοι και αριστεροί, πιστοί και άπιστοι, κομμουνιστές και θεοσεβούμενοι τροτσκιστές. Οι πάντες.



Η συγκέντρωση στον ναό, ειδικά στον πατριαρχικό ή όπου λειτουργεί ο Πατριάρχης, αλλά και σε μερικούς ακόμα ναούς που φημίζονται για την καλλιφωνία των ψαλτάδων ή για την φιλοξενία των επιτρόπων και τα ωραία κεράσματα της κοινότητας μετά την λειτουργία, αποτελεί υποχρέωση, αλλά και χαρά για κάθε ενεργό μέλος της κοινότητας. Εκεί, μέσα στον ναό, και γύρω από την κοινότητα-μαζί με το ομογενειακό σχολείο όπου πήγε ως παιδί- ο Ρωμιός αναθυμάται, σμιλεύει, αναπλάθει και στερεώνει την προσωπική του ταυτότητα. Άλλωστε η θρησκευτική παράδοση είναι το βασικό ενοποιητικό στοιχείο μεταξύ των διαφόρων ομάδων της ρωμέικης κοινότητας, αλλά και το βασικό στοιχείο ετεροπροσδιορισμού έναντι όλων των υπολοίπων κατοίκων της Κωνσταντινούπολης.



Σε μια παράλληλη πραγματικότητα θαρρείς κινείται η πολιτική Ρωμιοσύνη στις γιορτές. Στις δουλείες και την καθημερινότητα το πρωί και όλη την εβδομάδα, μα και στις εκκλησίες και τις κοινότητες τα εορταστικά βράδια και τις Κυριακές Μαζί με τους Ρωμιούς γιορτάζουν φυσικά και ο άλλοι χριστιανοί της Πόλης. Οι Αρμεναίοι, και οι Λεβαντίνοι, και οι Αρμενοκαθολικοί, οι Συροιακωβίτες και οι Χαλδαίοι, οι Προτεστάντες…

Οι γιορτές και οι εκδηλώσεις στις δικές τους εκκλησίες και τις κοινότητες, μα και οι ανταλλαγές επισκέψεων και φιλοφρονήσεων είναι συχνές μεταξύ των χριστιανικών κοινοτήτων κοινοτήτων. Οι αντιθέσεις του παρελθόντος, και οι αποκλεισμοί μεταξύ τους έχουν περιοριστεί. Αντίθετα επικρατεί πνεύμα αλληλεγγύης. Τα Χριστούγεννα άλλωστε εκτείνονται σε μια μεγάλη χρονική περίοδο, καθώς για πολλούς, κυρίως για του Αρμένιους , αλλά και για τους Ρώσους, γίνονται με το παλιό ημερολόγιο στις 7 Ιανουαρίου.



Σε αυτή τη «μυστική και μυστηριακή» όσο και χαρούμενη χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα συμμετέχουν όμως όχι μόνο οι Ρωμιοί ή έστω οι χριστιανοί της Πόλης, μα και πολλοί άλλοι κάτοικοί της, παλιοί και νέοι, που άλλοτε από νοσταλγία και άλλοτε από περιέργεια μοιράζονται τις εμπειρίες και συμμετέχουν στις γιορτές μας.



Είναι μαζί μας, Στα Κἀλαντα στο Ζωγράφρειο, το Πέρα και το ελληνικό προξενείο που ανοίγει φιλόξενα τις πόρτες του, στο Μπαλουκλί στους γέροντές μας.



Στις χριστιανικές εκκλησίες μας-με πιο δημοφιλή πάντως τον καθολικό Άγιο Αντώνιο, τον Σαν Αντουάν με τις υπέροχες χριστουγεννιάτικες συναυλίες του, στο Πατριαρχείο την μέρα των Χριστουγέννων και στα Θεοφάνια, όπου ακούνε με δέος την «δική τους» βυζαντινή μουσική και παίρνουν αντίδωρο από το χέρι του Πατριάρχη.



Τα εμπορικά κέντρα και πάμπολλα κτίρια εντυπωσιακά φωτισμένα και στολισμένα με δέντρα τεράστια, γιρλάντες, στολίδια. Δρόμοι, αλέες και πλατείες, ειδικά στους δήμους όπου κυριαρχούν οι Λευκοί Τούρκοι και οι δήμαρχοι της «άλλης πλευράς» στολισμένα σε επίπεδο χολυγουντιανό, -έως κιτσάτο θα έλεγε κάποις κακόπιστος-και πάντως λαμπρότερα από τις περισσότερες ελληνικές πόλεις .

Οι φούρνοι στο Κούρτουλους δεν προλαβαίνουν να βγάζουν τα χριστόψωμα και τις βασιλόπιτες-απίθανη η νοστιμιά κάποιων από αυτά- να τα φοβάται ο Τερκενλής. Από παλιές ρωμέικες συνταγές ξεκίνησαν οι σύγρονοι ζαχαροπλάστες, μα δεν ψωνίζουν φυσικά μόνο οι Ρωμιοί βασιλόπιτες και τσουρέκια.



Χρονια πολλα αδελφοί μας

Ευχόμαστε Καλά Χριστούγεννα με αγάπη, μακροθυμία και προσευχή "υπέρ των μισούντων και αγαπώντων ημάς"

Χρονια πολλά με υγεια σε σας και στις οικογένειες σας.